Rust, reinheid en regelmaat

Overal hoor je het woord vallen. Organisaties moeten agile worden. Het was ook hét buzz-woord bij de netwerkbijeenkomt van een grote bank waar ik voor was uitgenodigd. De bank werkt aan flexibiliteit en wendbaarheid van de organisatie en wil dat realiseren door medewerkers meer autonomie te geven. De CEO die aan het woord was sprak overigens niet van zelfsturende teams, maar van zelforganiserende teams.
‘Want laat helder zijn: sturen doen we aan de top.’ Grappig. Dat klinkt toch niet alsof deze bank echt gelooft in die autonomie van de individuele medewerkers.

Ook bij Facilicom Group valt het woord agile de laatste tijd met regelmaat. Of om het wat breder te trekken: ook wij zijn veel bezig met reorganiseren of toch in ieder geval veranderen. Het is iets dat managers graag doen, zeker als ze net nieuw zijn in een organisatie of op een post. Zo hebben we onze twee grootste divisies, Trigion en Gom, omgevormd van een districtenstelsel naar organisaties gericht op klantsegmenten. Daar is veel voor te zeggen, maar deze ingrijpende verandering heeft de eerste tijd wel geleid tot onrust in beide organisaties en, paradoxaal genoeg, minder focus op de klant. En dat zorgt ervoor dat het rendement terugloopt. Terwijl zo’n verandering nu juist is bedoeld om het rendement te verbeteren.

Flexibiliteit, wendbaarheid, meer autonomie zodat de organisatie zich snel weet aan te passen aan veranderingen in de markt: het is maar de vraag of medewerkers daar wel op zitten te wachten. Mensen houden helemaal niet van veranderen. Ik vraag het wel eens in vergaderingen waar een voorstel op tafel komt voor een veranderingsproces. Wie heeft thuis aan tafel een vaste plek? Wie zit er elke avond op dezelfde stoel? Wie knobbelt in een hotel uit wie aan welke kant moet slapen? Bijna iedereen doet dat. Bijna iedereen hecht aan zijn vaste gewoontes. Het is zoals mijn moeder zaliger al zei: mensen houden van rust, reinheid en regelmaat. Maar dan zijn er dus altijd managers en directeuren die vinden dat het anders moet.

Het is toch wel iets waar organisaties over moeten nadenken als ze agile willen worden. Het klinkt allemaal heel leuk dat we allemaal flexibel en wendbaar moeten zijn en meer autonomie krijgen, maar het is steevast iets dat in de hogere echelons is bedacht en komt niet voort uit een wens van de mensen op de werkvloer. Ik vraag me dan ook af of het wel zo wijs is om steeds maar weer te veranderen, om steeds maar weer van die grote en ingrijpende veranderingen door te voeren. Als die veranderingsprocessen zoveel onrust teweeg brengen, is het misschien slimmer om steeds kleine stapjes te zetten. Ook zo kun je tot grote veranderingen komen, maar maak je het veel makkelijker voor mensen om mee te bewegen. Sterker nog: dankzij rust, reinheid en regelmaat wordt zo’n veranderingsproces misschien wel veel succesvoller.