Hoe crisis zorgt voor verandering binnen NS
Van de een op andere dag daalde het aantal treinreizigers onder de 10 procent. Stille stations, lege treinen en gesloten winkels. Een compleet ander beeld dan de dagelijks 1,3 miljoen reizigers voorheen. Ook de veranderingen in ons bedrijf zijn groot: een deel van de collega’s staat in de frontlinie, het andere deel heeft de keukentafel als nieuwe werkplek. Het verliezen van de verbondenheid tussen de ruim 20.000 NS-medewerkers ligt op de loer. De dialoog met partners is intenser dan ooit. Dat alles in een periode waarin het Kabinet besluit over de toekomst van NS op het spoor in Nederland. Hoe de crisis alles veranderd binnen NS.
Voor Communicatie & Corporate Affairs is het de uitdaging om niet alleen te communiceren over onze dienstverlening, operationele gevolgen en coronamaatregelen, maar om ook te zorgen voor begrip voor elkaar en een gevoel van verbondenheid binnen NS. Onder de noemer #SameNSterker hebben we hier een aanpak voor ontwikkeld. Zo stuurde collega’s en reizigers meer dan 30.000 digitale kaarten naar elkaar. Belde de Raad van Bestuur meer dan 100 collega’s om hen een hart onder de riem te steken. En stonden collega’s vrijwillig op stations om reizigers te helpen met de coronamaatregelen. We blijken in staat om elkaar (digitaal) te vinden, oog te hebben voor een ander en meer dan ooit spreken we onze waardering uit naar elkaar. Dat maakt mij trots.
Door de crisis namen we ook afstand van bepaalde gewoontes. Dat zet je aan het denken. Processen die eindeloos duurden, komen in een stroomversnelling. Nieuwe oplossingen worden gevonden. Partners slaan de handen ineen. Een voorbeeld zijn de afspraken met onderwijsinstellingen over het gespreid reizen door studenten. Een ander voorbeeld is het overleg tussen de OV-sector en het kabinet. Resultaat is een vergoeding van 1,5 mld euro voor het openbaar vervoer om het financieel te kunnen redden dit jaar. Maar denk ook aan de afspraken met reizigersorganisaties over nieuwe diensten als een vrijwillige aanmeldservice voor het meenemen van de fiets in de trein. En tenslotte natuurlijk ook intensief overleg met sociale partners over de werkgelegenheid bij NS als één van de grootste werkgevers van Nederland. Al deze zaken zijn niet makkelijk en eenvoudig, maar wel nodig om de crisis te boven te komen.
Voor mij staat deze tijd in het teken van verbinding, veerkracht en vooruit. Door deze crisis werken we nauw samen met collega’s, stakeholders en partners aan mogelijkheden om hier doorheen te komen. Het openbaar vervoer, en ook NS, is veerkrachtig. Ook als de toekomst ver weg lijkt, door samen te zoeken naar nieuwe wegen komen we verder. Uiteindelijk wil je dat reizigers goed en verantwoord openbaar vervoer hebben. Dit vraagt om een aanpak waarbij gespreid reizen en thuiswerken – nog meer dan in het verleden – erbij horen. En ja, investeringen in het spoor blijven keihard nodig voor goed openbaar vervoer de komende jaren.
Het kabinet heeft besloten de vervoerconcessie voor het Hoofdrailnet ook na 2024 aan NS toe te kennen. Een opsteker in uitdagende tijden. Belangrijke basis daarvoor waren onze operationele prestaties. In 2019 waren die prestaties nog niet eerder zo goed geweest. We zien dit besluit dan ook als blijk van vertrouwen voor de inzet van alle collega’s. We richten dus ook de blik vooruit. Immers, dat vertrouwen waarmaken door comfortabel openbaar vervoer te bieden van deur-tot-deur voelt als een opdracht.
Toen de coronacrisis uitbrak veranderde alles om ons heen en ons bedrijf. We bleven Nederland in beweging houden, we bleven rijden. Deze crisis heeft in mijn ogen opnieuw laten zien hoe belangrijk het openbaar vervoer is voor ons land. Door nu samen met partners als maatschappelijke onderneming de juiste beslissingen te nemen en de goede dingen te doen, kunnen we Nederland ook in de toekomst duurzaam bereikbaar houden.
Jacco van der Tak is sinds 1 april 2020 directeur Communicatie & Corporate Affairs bij NS. Zijn afdeling is verantwoordelijk voor de interne en externe communicatie van NS, concessiemanagement voor het hoofdrailnet, stakeholdermanagement & public affairs en de regiodirecties.