- FD Outlook-01 - 2011
- Edwin Donkers
- Fjodor Buis
Het jaar van de waarheid
De wereld verkeert in een stadium van transitie. Het jaar 2012 zal volgens Ruud Hagendijk, voorzitter van de Raad van Bestuur van pensioenuitvoerder Mn Services, een jaar worden van belangrijke omwentelingen.
Openheid, transparantie en betere communicatie zullen het vertrouwen op financieel, sociaal en politiek gebied moeten herstellen, vindt Hagendijk. “Mn Services draagt daar als maatschappelijk bewuste pensioenuitvoerder op zijn manier aan bij. Allereerst door als grote belegger het beleid voort te zetten dat we ten aanzien van verantwoord beleggen al een tijd geleden hebben ingezet. Concreet houdt dat in dat we alleen zakendoen met partijen die verantwoord produceren en ondernemen. Als tweede element kunnen we als grote investeerder een deel van de huidige financiële marktmechanismen beïnvloeden. Dat komt neer op het selecteren van partijen die vanuit integere overwegingen rendementen willen behalen. We gaan niet in zee met partijen die vanuit minder zuivere motieven aantoonbaar hebben bijgedragen aan de huidige financiële onbalans. Als derde element valt er wat ons betreft nog wel iets te winnen op het gebied van heldere communicatie over deze uitgangspunten. De intensievere communicatie, met name in de richting van de deelnemers van de pensioenfondsen die onze klanten zijn, zal in nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers plaatsvinden. Vanuit Mn Services zullen wij in onze bedrijfsvoering blijven uitgaan van de menselijke maat. De producten die wij aanbieden hebben dat kenmerk altijd als basis gehad en dat zal zeker in tijden van toenemende onzekerheid ons uitgangspunt blijven.”
Centralisering
Welke verwachtingen heeft u voor het komende jaar? Hagendijk: “Op financieel gebied wordt 2012 het jaar van de waarheid, omdat er afscheid genomen gaat worden van het ongebreidelde marktdenken van de afgelopen tijd. Het valt niet te ontkennen dat de financiële markt wel enig zelfregulerend vermogen heeft, maar er is duidelijk gebleken dat dit zeker zijn beperkingen heeft. Het erkennen van dat feit roept de vraag op hoe daarop gereageerd moet worden. Een vorm van een democratisch gereguleerde controle is daarvoor in mijn opvatting wenselijk. Gegeven de twijfels over de macht of onmacht van de politiek, is het de vraag of de politiek in staat is om die rol op zich te nemen. Met name de afzonderlijke landen in Europa zullen zich in 2012 en daarna moeten gaan afvragen of ze zich als afzonderlijke landen willen blijven gedragen of dat ze op financieel gebied echt gezamenlijke maatregelen willen gaan treffen. De voorwaarde voor het herstel van vertrouwen is dat er naast herstructurering van de financiële markten meer centralisering vanuit Europa komt. Indien dat niet gebeurt, vervallen alle landen weer in het verdedigen van hun nationale belangen.”
‘De producten die wij aanbieden hebben de menselijke maat als kenmerk’
Machtsblokken
Welke grote verschuivingen zijn er mondiaal op financieel-economisch gebied te verwachten? Hagendijk: “In 2012 zullen de landen die we tot nu toe als ‘opkomend’ beschouwden, die toevoeging verliezen. Ze zullen naast de bestaande economische machtsblokken een rol van betekenis opeisen. Dat zal niet alleen op het geopolitieke, maar ook op het financiële speelveld plaatsvinden. Het Westen heeft de afgelopen jaren ruimschoots geprofiteerd van de manier waarop deze landen hun financiële huishouding hadden ingericht. De economische groei die er is geweest, is voornamelijk tot stand gekomen door wat we opkomende economieën noemden. De komende tijd zal er ook inflatie worden gegenereerd vanuit die landen, maar zij zullen bovenal een politieke factor gaan vormen. Een andere trend die zich op globaal niveau ontwikkelt is dat er meer aandacht komt voor verantwoord ondernemen en produceren. Niet alleen omdat het verantwoordelijkheidsgevoel voor het milieu toeneemt, maar ook omdat het inprijzen van milieuaspecten in productie en transport verschuivingen teweeg zal brengen. We zien nu al dat de productie vanuit een aantal tot voor kort lagelonenlanden wordt teruggehaald naar het Westen omdat de lonen daar niet meer zo laag zijn. Als die trend doorzet en het milieu een prijsfactor wordt, verplaatst de productie zich steeds meer naar het Westen.”
Geloofwaardig
Hoe kenmerkt u de tijd waarin we nu leven en de manier waarop de politiek daarmee omgaat? “Deze tijd kenmerkt zich door grote onzekerheid, maar dat is typerend voor tijden waarin grote omwentelingen plaatsvinden. In dat opzicht zijn er zelfs parallellen te trekken met de Franse Revolutie. Als we over tien jaar terugkijken op deze tijd, dan zullen we vaststellen dat dit een periode van transitie is geweest. De signalen die daarop duiden zijn al een tijdje zichtbaar, maar het komende jaar zal de transitie zich waarschijnlijk openbaren in nog meer crises. Het gemeenschappelijke element van die crises is het ontbreken van vertrouwen. De onzekerheid over alle ontwikkelingen overheerst en de politiek heeft daar geen antwoord op. Voorwaarde voor politiek vertrouwen is immers dat gezagsdragers op een geloofwaardige manier bepaalde waarden en normen kunnen overdragen. Als die geloofwaardigheid ontbreekt, valt ook het gezag weg. De geschiedenis heeft geleerd dat die situatie tot ernstige sociale onrust kan leiden. De enige remedie daartegen is besluitvaardigheid en heldere communicatie over de besluitvorming.”
