Innovatieve integratie van domeinen

Else Bos
PGGM

Er liggen de komende tijd vele uitdagingen in de pensioensector, de zorgsector en de woningsector. De missie van pensioenuitvoeringsorganisatie en coöperatie PGGM is om die uitdagingen integraal te lijf te gaan, onder meer door middel van domeinoverschrijdende initiatieven.

“Op dit moment zijn er grote maatschappelijke ontwikkelingen gaande, met name in de pensioensector, de zorgsector en de woningsector”, zegt Else Bos, waarnemend CEO van PGGM. “Dat blijkt duidelijk uit de enquêtes die we onder de leden van PGGM houden. Issues die daarin ook steeds terugkeren zijn wonen en zorg – thema’s die niet tot onze kerncompetentie als pensioenuitvoerder behoren. We moeten dus onze kerncompetentie combineren met die van partijen uit de andere sectoren, zodat we gezamenlijk een totale propositie kunnen leveren. Dat gebeurt uiteraard met oog voor het feit dat iedere sector zijn eigen primaire doelstellingen heeft en die ook kan en moet handhaven. Wij denken als pensioenuitvoerder primair vanuit het belang van de deelnemers van pensioenfondsen, maar we vinden dat dit belang verder gaat dan alleen het verzorgen van een inkomen na de pensionering. Onze leidraad is en blijft dat we staan voor een waardevolle toekomst voor mensen. Dat gaat echter over meer dan over geld alleen. Het gaat er vooral om wat je uiteindelijk met dat geld kunt doen. Daartoe zijn nieuwe, domeinoverschrijdende initiatieven nodig.”

‘Een waardevolle toekomst gaat over meer dan over geld alleen’

Collectiviteit

Hoe ziet dat er in de praktijk uit? Bos: “We werken nauw samen met bijvoorbeeld financiële instellingen, zorgverzekeraars en overheden om innovatieve ideeën te ontwikkelen en tot nieuwe concepten te komen. PGGM is al jaren voortrekker op dat gebied en constateert met voldoening dat steeds meer organisaties zich uitspreken over de noodzaak om domeinoverschrijdend te denken. Dat geldt voor zowel publieke als private partijen. Er lijkt steeds meer bereidheid te zijn om over specifieke, bij de sector behorende belemmeringen heen te stappen. Ons uitgangspunt blijft collectiviteit en solidariteit in de zin van het delen van risico’s en kosten, maar de manier waarop dat uitgangspunt in de toekomst vorm moet krijgen kan natuurlijk wijzigen. De wereld verandert razendsnel en we moeten allemaal om ons heen kijken om oplossingen te vinden voor de uitdagingen die voor ons liggen. De overheid kan daarbij een coördinerende rol op zich nemen. We verwachten dus niet van de overheid dat ze met pasklare oplossingen komt, maar wel dat ze het initiatief neemt om partijen bij elkaar te brengen. Ook daarin speelt domeinoverschrijdend denken een rol: de overheid erkent bijvoorbeeld het belang van samenwerking tussen de publieke en private sector en kan daarin een stimulerende factor zijn. Voorwaarde voor het bedenken van duurzame oplossingen is echter wel dat we kunnen rekenen op een betrouwbare overheid met een voorspelbare regelgeving.”

Innovatie

Hoe ziet een duurzaam pensioenstelsel er volgens u uit? Bos: “Een duurzaam, goed en houdbaar pensioenstelsel vraagt om innovatie. Behoud het goede, maar beweeg mee met veranderingen in demografie, financiële kracht en betaalbaarheid en maatschappelijke opvattingen. De kracht van ons pensioenstelsel zit ’m in het solidariteitsbeginsel, risicodeling en collectiviteit. Die waarden moeten we dan ook zeker behouden. Die gedachte is duidelijk zichtbaar in de coöperatieve organisatievorm die wij hanteren. Coöperaties stellen de waardecreatie voor hun leden en klanten voorop, in tegenstelling tot strikt op winst gerichte organisaties die prioriteit geven aan het creëren van financiële aandeelhouderswaarde. Daarnaast zorgt een coöperatieve ledenorganisatie voor binding. Mensen organiseren zich vrijwillig in een coöperatie, omdat ze samen meer kunnen bereiken dan alleen. De financiële crisis heeft pijnlijk duidelijk gemaakt hoe snel het mis kan gaan als de gemeenschapszin wordt verlaten. Het financiële stelsel moet duurzaam en dienstbaar zijn en juist daaraan heeft het ontbroken. Aan het noodzakelijke herstel van vertrouwen in de financiële sector kunnen coöperaties een belangrijke bijdrage leveren. Er is veel maatschappelijke winst te behalen als financiële instellingen zich richten op echte waardecreatie voor de lange termijn. Voorwaarde daarvoor is dat de overheid een regulerend kader schept, zodat instellingen zich ook daadwerkelijk op de lange termijn kunnen richten.”

Zorgsparen

Hoe kan voor de deelnemers van pensioenfondsen een waardevolle toekomst worden gecreëerd waarin bijvoorbeeld ook in adequate zorg is voorzien? Bos: “Door manieren te zoeken om de vermogensopbouw voor later te flexibiliseren. Op die manier kun je tegemoetkomen aan de veranderende maatschappij én aan de naar verwachting soberder basisvoorziening van de overheid. Een van de innovatieve manieren om met flexibele vermogensopbouw om te gaan is bijvoorbeeld zorgsparen, waarbij niet alleen voor financiële zekerheid wordt gespaard in de vorm van een pensioenvoorziening, maar ook voor de zorgkosten die bijna onvermijdelijk met ouder worden gepaard gaan. Bij zorgsparen bouwen burgers collectief vermogen op voor zorg op hun oude dag. Door zorgsparen aan te laten sluiten op pensioensparen levert het deelnemers dezelfde voordelen op als ze nu gewend zijn bij hun pensioenopbouw: schaalvoordeel, risicodeling en solidariteit. Door de combinatie van pensioensparen en zorgsparen ontstaat bovendien de mogelijkheid tot uitruil van beide opgebouwde vermogens.”