Enexis investeert in flexibiliteit voor energietransitie

De rol van netwerkbedrijven voor elektriciteit en gas is cruciaal voor het slagen van de energietransitie. Enexis stimuleert daarbij talrijke initiatieven als sterk verbindende schakel tussen samenwerkende partijen. “We bereiden de lokale netten voor op tweewegverkeer en met ICT houden we de betrouwbaarheid hoog”, zegt CEO Peter Vermaat.

De netbeheerder voor 2,7 miljoen huishoudens in de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg ziet met 4500 medewerkers een grote uitdaging in het voorkomen van overbelasting van zijn elektriciteitsnet. Vermaat: “We hebben tegenwoordig te maken met tweewegenergie. We leveren niet alleen, maar ontvangen ook steeds meer energie op ons net. Het lokale energieaanbod kan nogal fluctueren, zoals bij wind- en zonne-energie, geothermie en biogas. Zo bedenken we oplossingen voor pieken, zodat op lokaal niveau ons net niet uitvalt. Bovendien nemen we technische en ICT-maatregelen om de uitvalduur zo kort mogelijk te maken. Kortom, we flexibiliseren ons netwerk. Daarvoor investeren we fors in vergaande distributieautomatisering.”

‘Voor het afstemmen van lokale vraag en aanbod investeren we fors in distributieautomatisering’

Samenwerking energietransitie

Het Energieakkoord betekent 1,5% energiebesparing per jaar. De energietransitie moet leiden tot 14% duurzame energie in 2020. Enexis ziet het als zijn maatschappelijke taak om een substantiële bijdrage aan deze doelen te leveren. Als onafhankelijke partij steekt de netbeheerder veel energie in het creëren van samenwerkingsverbanden. Denk daarbij aan provincies, gemeenten, woningbouwverenigingen, onderzoeksinstituten, marktpartijen en energieleveranciers. Om het aanjagen van duurzaamheidsinitiatieven extra power te geven heeft Enexis recent zelfs een nieuw bedrijf opgericht: Enpuls. De sterk betrokken Vermaat onthulde dit tijdens het FD Energiedebat van 2016. “We zijn gestart met Enpuls met de focus op energievergroening én -besparing. De medewerkers zijn actief aan de slag met innovaties op het gebied van duurzame gebiedsontwikkeling, energiebesparing en duurzame mobiliteit én daaraan gekoppeld de door ons te realiseren netwerkflexibiliteit.”

Een voorbeeld van een succesvol project is Buurkracht. Buurtbegeleiders van Buurkracht (onderdeel van Enpuls) helpen wijken om (gezamenlijk) energie te besparen. Online-inzicht in energieverbruik faciliteert hen daarbij. Buurkracht organiseert buurtbijeenkomsten om mensen met elkaar te verbinden. Enthousiasme wordt met elkaar gedeeld en daaruit kunnen mooie en groene initiatieven ontstaan. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Peter Vermaat legt uit: “Het levert milieuvoordeel op en wij hoeven minder extra te investeren in onze netten. Zo kunnen we onze gunstige tarieven op hetzelfde lage niveau handhaven.” Inmiddels heeft Enpuls al meer dan 140 Buurkracht-circuits in zijn regio’s geïnitieerd. De besparing bedraagt al 1.000.000 kWh stroom en 400.000 m³ gas.

Enexis doet er veel aan om storingen te voorkomen. Zo investeert het bedrijf sinds 2016 in Smart Cable Guard. Zowel aan het begin als aan het eind van een kabel wordt een meetsysteem gemonteerd. Medewerkers sporen op deze wijze zwakke plekken op voordat er problemen ontstaan. Vermaat: “Onze distributieautomatisering waarvan Smart Cable Guard deel uitmaakt, versnelt het oplossen van storingen. In 2015 bedroeg de gemiddelde uitvalduur slechts veertien minuten. Daarmee behaalde Enexis de beste score van Europa.”

Slimme-meterdata

Met het plaatsen van de ‘slimme meter’ levert Enexis eveneens een belangrijke tool voor energiebesparing. Een essentiële rol achter de schermen weliswaar, want energiebedrijven zorgen voor de communicatie met hun klanten. Enexis werkt met deze bedrijven samen. “We helpen niet alleen bij de ‘duurzame bewustwording’ van de consument, maar ook bij het creëren van het juiste communicatiemoment”, vertelt Vermaat, die eraan toevoegt dat zijn netwerkbedrijf inmiddels anderhalf miljoen slimme meters heeft geïnstalleerd. Tot en met 2020 krijgt elk Nederlands huishouden een slimme meter aangeboden. Het grote voordeel is dat de software desgewenst zes keer per jaar of zelfs ieder kwartier op afstand de meterstanden uitleest. De data leidt tot meer inzicht voor zowel de verbruiker als de netwerkbeheerder. Het besparen op energie vergemakkelijkt op deze wijze aanzienlijk.

Duurzame mobiliteit

Het aantal elektrische auto’s neemt toe en daarmee ook de vraag naar stroom. Deze ontwikkeling heeft grote gevolgen voor het ‘plaatselijke’ elektriciteitsnet. Enpuls brengt lokale overheden en marktpartijen samen om oplossingen te vinden door minder zware belasting van het net. Vermaat: “Wij maken dan bijvoorbeeld het automatisch uitgesteld opladen mogelijk of we plaatsen thuisaccu’s (pilot Jouw Energiemoment 2.0). Daarnaast ontwikkelen we slimme laadinfrastructuren waarbij het opladen van elektrische auto’s op het meest duurzame moment plaatsvindt: als de zon schijnt en de wind waait.”

Behalve de data via de slimme meter is de data uit de eigen distributieautomatisering van grote waarde. Dit is van belang om vraag en aanbod in een wijk goed op elkaar af te stemmen. “We kunnen dan niet alleen het moment van laden van de auto bepalen, maar bijvoorbeeld ook het eventueel ontladen van de accu. Daarvoor moeten we nauw samenwerken met de lokale energieleveranciers en de consument”, benadrukt Vermaat. “Als netwerkbedrijf kunnen we een substantiële bijdrage leveren. Dan moet wel iedereen zijn steentje bijdragen. Want de energietransitie is van ons allemaal.”