De cloud is hot, maar migreren kent haken en ogen. De voorgespiegelde kosten, flexibiliteit en schaalbaarheid zijn complex en voordelen worden moeilijk geïncasseerd. Morgan Clark-directeur Nesko Jancic en architect André Engeringh hebben oplossingen, ook voor gehypte gebruikersverwachtingen.
Morgan Clark & Company opende zijn Amsterdamse kantoor in 2010 met als doel om de laatste hands-on kennis en leiderschap voor klanten samen te brengen. Het snelgroeiende consultancybedrijf richt zich op drie marktsegmenten: grote organisaties in banking & insurance, telecom & utilities en manufacturing & services. Bijzonder kenmerk is dat de consultants, naast de laatste technische skills en branchekennis, ook leiderschapskwaliteiten hebben waarmee ze hun adviezen implementeren. Een consultant vervult daarbij verschillende rollen. Jancic: “Voor de uitvoering moet je een topteam hebben. De rollen van projectmanager/consultant/architect zijn essentieel om grote projecten goed uitgevoerd te krijgen. Inmiddels hebben wij in vier jaar ruim zestig projecten gerealiseerd, waaronder IT-consolidaties, transformatieprocessen, infrastructurele projecten en softwaretransformaties. Vaak miljoenenprojecten, zoals de splitsing van de technische omgeving van de ING en Nationale Nederlanden.”
Bottlenecks and shake-outs
De cloud is een belangrijk werkterrein voor Morgan Clark, niet alleen om migraties van grote applicatie-infrastructuren naar de cloud (IaaS, Infrastructure as a Service) in goede banen te leiden (strategie, kosten-batenanalyse, roadmap, uitvoering/implementatie), maar ook om gehypte verwachtingen van klanten te temperen. Daarnaast signaleren Jancic en Engeringh vele neveneffecten, bijvoorbeeld op personeelsniveau. Zo zullen zeker in de hardware-infrastructuur veel functies overbodig worden. Voorts wijzen ze op vendor lock-in; switchen binnen de cloud is lastig. De API’s (Application Programming Interface, portals waarmee de cloud een software defined datacenter wordt) verschillen per leverancier. De oplossing kan het tussenvoegen van een middlewarelaag zijn die met passende softwaredrivers om kan gaan met de API van nieuwe cloudleveranciers.
Security is ook een bottleneck, vooral in sterk gereguleerde bancaire omgevingen. Overheid en DNB/ECB willen IT-omgevingen anytime kunnen auditen, maar een cloudleverancier in de VS zal dat niet (mogen) toestaan. Ook het snelheidsverschil tussen rappe applicatieontwikkelaars en de rigide hardware- en netwerkinfrastructuur is problematisch. Jancic: “Softwareontwikkelaars werken met continuous delivery en scrum waarmee ze snel veranderingen kunnen doorvoeren. De infrastructuur houdt dat niet bij omdat die vaak nog in een verticaal schaalbare omgeving zit.”
Kostenbesparing zou een groot voordeel van de cloud zijn, maar dat is volgens Jancic en Engeringh betrekkelijk. Hoofdzakelijk bij sterk wisselende belastingen zijn er kostenvoordelen te behalen. Jancic: “Cloud is economisch gebaseerd op het ‘statistical multiplexing algorithm’ waarin je ongebruikte tijd en resources met anderen deelt. Hoe groter de schaal, hoe meer ruimte voor pieken en dalen en des te meer economisch voordeel.”
Recente prijsontwikkelingen zorgen echter voor beroering in de markt. Engeringh: “Het kantelpunt wanneer de cloud financieel aantrekkelijk wordt, verschuift. Amazon, Microsoft en Google hebben onlangs kort achter elkaar de prijzen met zo’n 30% verlaagd. Het gaat ze erom zo veel mogelijk klanten te krijgen. Wij verwachten voortgaande prijsdalingen en consolidaties, een shake-out. Alleen de grote partijen overleven.”
De cloud als hype cycle
Legacyballast en POC
Vooralsnog zijn de meeste cloudmigraties volgens Jancic te vinden aan de onlinekant, zoals webfaciliteiten en CRM. Die zijn mede vanwege hun 3tier-architectuur relatief eenvoudig over te zetten naar de cloud. ERP-omgevingen of enterprisedatabases kunnen veel moeilijker worden gemigreerd, omdat ze niet geprogrammeerd zijn om horizontaal te schalen. Jancic: “Migreren gaat niet lukken, omdat de cloud een heel ander architectuurpatroon dicteert. Bedrijven die nu 100% in de cloud werken, zoals Netflix, waren allemaal start-ups die van meet af aan hun (applicatie)infrastructuur op de cloud hebben geënt, zonder legacyballast. Nieuwe applicaties zouden daarom van meet af aan ook voor cloudgebruik geschikt moeten zijn. De cloud gaat uit van grote aantallen kleine x86-systemen, een soort wegwerpinfrastructuur die snel is op te zetten, te vervangen en, al naargelang behoefte, te downsizen: pay per use. Om te kunnen profiteren van de voordelen van de cloud moeten ontwerp en processen daarop ingericht zijn.”
Bij de inrichting van het applicatieontwerp moet tevens een zekere fouttolerantie, een bepaalde flexibiliteit (‘antifragile’, vrij naar Nassim Taleb) worden ingebouwd. De cloudaanbieders garanderen weliswaar een 100% uptime, maar dat betekent slechts dat een server die uitvalt door een andere wordt vervangen. De totale dienstverlening komt weliswaar niet in gevaar, maar de omschakeling kan de applicatie wel een hiccup bezorgen. Engeringh: “Jouw applicatie moet met die situatie kunnen omgaan; die moet tolerant zijn ten opzichte van uitval en overstap naar een andere server. Daarom moet je in je applicatie een automatische fail-over implementeren, design for failure.”
Groot gewicht hechten Jancic en Engeringh aan het kleinschalig in de praktijk testen van concepten alvorens te migreren. Cloudleveranciers beloven lagere kosten, schaalbaarheid, flexibiliteit en snellere time-to-market (one click cloud), maar dan moet wel aan de nodige randvoorwaarden worden voldaan. Jancic: “Heel belangrijk is een proof of concept (POC), in samenwerking met je cloudleverancier. Ga geen grote stappen nemen die alleen maar op de theorie gebaseerd zijn. Met de huidige cloudtechnologie kun je eenvoudig, praktisch en schaalbaar, beginnen om migratiestappen eerst te testen en daarmee de theorie toetsen, voordat je miljoenen in een grote applicatiemigratie steekt. Toets ook vooral de drie tot vier moeilijkste, minst transparante onderdelen, want dat zijn later in het migratietraject de beperkende factoren. Met een POC ga je gefocust nadenken waar het werkelijk om gaat: de keyrisico’s en de harde bewijzen dat de cloud ook voordeel brengt en echt werkt.”