Als sectorcoördinator antiwitwassen bij de Nederlandse Vereniging van Banken weet Helène Erftemeijer hoe belangrijk banken zijn in de strijd tegen witwassen en financiering van terrorisme. “Criminelen willen geld dat ze verdienen met drugshandel of andere illegale activiteiten graag naar het legale financiële systeem brengen. In Nederland gaat het naar schatting om enkele tientallen miljarden euro’s per jaar. Banken zijn als poortwachter wettelijk verplicht om klantonderzoek te doen en ongebruikelijke transacties te melden.”
‘We willen zo min mogelijk impact voor goedwillende burgers en ondernemers’
Nieuwe koers
Dat kan hinderlijk zijn, weet Erftemeijer. “Het kan langer duren als klanten een nieuwe rekening willen openen, onder meer omdat ze veel informatie moeten aanleveren en vragen moeten beantwoorden, waarbij ze zich soms afvragen waarom de bank dat wil weten. Of als ze vragen over transacties krijgen terwijl ze al meerdere jaren klant zijn.”
En het is weinig effectief. “We willen zo min mogelijk impact voor goedwillende burgers en ondernemers en denken dat de effectiviteit toeneemt als we meer doen waar dat nodig is en vooral minder doen waar dat kan.” De bankenvereniging bespreekt met toezichthouder De Nederlandsche Bank hoe dit in zowel de uitvoering als het toezicht het best vorm kan krijgen. “Ik ben blij met deze nieuwe koers van de toezichthouder.”
Zelfregulering
Onderdeel van de risicogebaseerde benadering is aandacht voor sectoren die veel hinder hebben van poortwachtersactiviteiten. “Dat kan te maken hebben met hun activiteiten of veel contante betalingen.” Het zijn vijftien sectoren, waaronder detailhandel, non-profit en automotive. Organisaties uit die sectoren, banken en de toezichthouder bespreken samen waar meer en minder risico’s zitten en welke mogelijkheden er zijn voor bijvoorbeeld zelfregulering, zegt Erftemeijer.
“Die gesprekken zijn heel nuttig, mensen kennen hun eigen sector goed en komen zelf met voorbeelden. Zo ziet brancheorganisatie Bovag meer risico’s bij leden die internationaal handelen in auto’s dan bij leden die zich tot Nederland beperken. Als we eenmaal weten bij welke ondernemer de risico’s kleiner zijn, zal deze klant minder en voorspelbare vragen krijgen. De bank kan zich dan meer richten op de echte risico’s. Zo maken we het bonafide ondernemingen makkelijker en creëren we een vijandige omgeving voor criminelen.”
Nieuwe koers
- EW | Top 200 familiebedrijven 2023
- Olaf Boschman
- Sebastiaan Westerweel
- Download artikel