Als er ergens veel en intensief informatie wordt verwerkt, dan is dat wel bij het Kadaster. “ICT zit in onze aderen”, stelt Tom Dijkstra, directeur van de Directie Services. Het verbaast hem niets dat hun hoofd ICT door Computable is genomineerd tot CIO van het jaar.
Bij het Kadaster draait het allemaal om informatie. Het Kadaster registreert en verstrekt gegevens over de eigendom en ligging van vastgoed in Nederland en de daarop rustende rechten, bijvoorbeeld een hypotheek. Dat geldt ook voor schepen, luchtvaartuigen en ondergrondse netwerken.
Deze paar zinnen zijn snel opgeschreven, maar de systemen die het Kadaster daarvoor inzet zijn complex en de hoeveelheid gegevens die opgeslagen wordt, is overweldigend. “Onze processen zijn sterk geüniformeerd en gestandaardiseerd. Dit geldt niet alleen voor de techniek, maar ook voor de manier waarop onze mensen werken. Daarom leent dit soort zaken zich uitstekend voor ICT-oplossingen”, aldus Dijkstra. “We zijn al jaren onze processen in hoge mate aan het automatiseren. Het contact met onze klanten verandert door de mogelijkheden die door ICT geboden worden. De menselijke tussenkomst wordt bij informatieverstrekking steeds minder. Een notaris bijvoorbeeld vraagt geheel geautomatiseerd kadasterinformatie op. De consument die informatie zoekt over zijn perceel doet dit via internet. Nu zijn we heel druk met de verdere automatisering van het akteverwerkingsproces. Dit komt erop neer dat standaardaktes die door de notaris worden opgemaakt en elektronisch naar het Kadaster worden gestuurd, straks voor het overgrote deel volledig automatisch in het systeem worden verwerkt.”
Postkoets
De hoge mate van automatisering heeft ook gevolgen voor het personeelsbestand. Dijkstra: “We zitten nu op ongeveer 1900 fte’s; twintig jaar geleden zaten we op circa 2700 fte’s. Dankzij de inzet van ICT kunnen we steeds meer werk met minder mensen doen. Minstens even interessant is dat we dankzij ICT locatieonafhankelijk kunnen werken. Heel vroeger werd de akte per postkoets naar het kadasterkantoor gebracht. Hierdoor werden de locaties van de kantoren bepaald door de afstand die nodig was om binnen een dag de akte te kunnen bezorgen. Dat is nu allemaal heel anders geworden en we hebben de afgelopen jaren dan ook een aantal kantoren gesloten.”
Tegelijkertijd is de kwaliteit van het werk gestegen, in meerdere opzichten. Dijkstra legt uit: “Dankzij de hoge automatiseringsgraad kunnen we menselijke fouten steeds meer uitsluiten. Maar de kwaliteit stijgt ook in die zin dat het moeilijkere werk, dat zich niet laat automatiseren, overblijft. Je ziet een verschuiving van routinematig naar meer kennisintensief werk. Dat stelt uiteindelijk hogere eisen aan de mensen.”
Vrouw
De ICT-manager van het Kadaster, Stella Kuin, werd vorig jaar uitgeroepen tot Vrouwelijke ICT-manager van het jaar. Zij geeft leiding aan een ICT-afdeling van circa 260 fte plus een variërende club van zo’n 50 gedetacheerden. Het ICT-budget bedraagt ongeveer 60 miljoen euro. Stella is verantwoordelijk voor de ontwikkeling, de inzet in projecten en de exploitatie van de systemen. “Dat is een belangrijke tak van sport voor ons. ICT is een levensader, dus er worden heel hoge eisen gesteld aan continuïteit. Onze systemen moeten altijd werken, want anders kan de notaris z’n werk niet doen en komt het onroerendgoedverkeer in Nederland tot stilstand. Dat mag niet gebeuren”, aldus Dijkstra.
Een voorbeeld van een belangrijk project is KLIC (Kabels en Leidingen Informatiecentrum). Dit project komt erop neer dat iemand die ergens in Nederland wil gaan graven in de grond, dit moet melden bij het Kadaster. Het Kadaster geeft dit dan door aan de netbeheerders en zij geven vervolgens aan of op die plek kabels en leidingen in de grond zitten.
Dijkstra: “Een ander project is de vernieuwing van ons kernsysteem, het systeem waarmee we aktes registreren. Het systeem waar die gegevens in zitten is nog van begin jaren tachtig. Deze zijn we nu aan het vernieuwen; een ingewikkeld, kostbaar proces dat veel energie vraagt. Het Kadaster heeft de afgelopen jaren zijn takenpakket uitgebreid. De eerdergenoemde kabels en leidingen zijn hier een voorbeeld van, maar ook publiekrechtelijke beperkingen, energiecertificaten, de Landelijke Voorziening Basisregistraties Adressen en Gebouwen en ga zo maar door. Dit zijn stuk voor stuk ICT-intensieve taken. Dat zorgt wel voor een toename in complexiteit van systemen. Door intensiever samen te werken met leveranciers groeien wij in onze regiefunctie en maken we de ICT-organisatie slagvaardiger voor toekomstige ontwikkelingen.”
Dat de ICT-manager van het Kadaster vrouw is, is een bewuste keuze. De organisatie streeft er namelijk bewust naar om ook op managementniveau een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen te bereiken. “Toen de functie van ICT-manager vrijkwam, dachten we dat het een onbegonnen zaak was om een vrouw hiervoor te vinden”, aldus Dijkstra. “Maar dat is toch gelukt en we zijn ook daarom heel blij met Stella. Maar niet alleen omdat ze vrouw is, natuurlijk.”