Vissersdorp wordt economische motor

Die ontwikkeling van vissersdorp naar een bruisende, zich snel ontwikkelende innovatieve regio, een leidend maritiem centrum; hoe en waarom doet Urk dat? Wethouder Nathanaël Middelkoop: “De visserij en direct daarmee verbonden activiteiten zijn nog steeds goed voor zo’n 40% van de Urker economie en blijven belangrijk, maar hebben het al jaren moeilijk. Door windmolenparken, minder visgronden, zwaardere ecologische en milieueisen en nu ook torenhoge brandstofkosten. Hierdoor zijn we de bakens gaan verzetten naar een veel breder en daardoor toekomstvaster maritiem en nautisch fundament.”

Belangrijk voor de slagingskans is volgens Middelkoop dat Urk allereerst een ondernemende gemeenschap is. “Je merkt aan de aard van de mensen dat ze weten waar ze naartoe willen, daar een extra stap voor willen zetten, een risicootje durven nemen; dat zit in ons karakter.”

Regiodeal

Significant is ook dat de rijks- en provinciale overheid het economische belang van Urk onderkennen. Het maritieme cluster van Urker bedrijven met al zijn kennis en ervaring is door het ministerie van EZK bestempeld als onderdeel van de Topsector Water & Maritiem, een van de tien topsectoren die van cruciaal belang zijn voor de Nederlandse economie. Dat betekent volgens Middelkoop extra aandacht van de overheid en daardoor financiële steun voor de ontwikkeling van bedrijvigheid, maar ook scholing. Voor Urk is in dit kader onder andere de Regiodeal Noordelijk Flevoland opgetuigd, waarmee 5 miljoen euro voor duurzamere scheepvaart en 10 miljoen euro voor het maritieme bedrijfsleven beschikbaar komt. Tevens zal het ROC Friese Poort met een maritieme testfaciliteit en campus worden uitgebreid. Middelkoop: “Als je de mensen en kennis niet hebt, kun je ook de ondernemers niet laten groeien. De samenwerking tussen onderwijs, ondernemers en overheid bepaalt het succes.”

‘Een risicootje durven nemen; dat zit in ons karakter’

Port of Urk

Van grotere importantie voor Urk is echter het plan ‘Port of Urk’. Al jaren heeft Urk een groot tekort aan beschikbare bedrijfskavels en daarom ontwikkelt de gemeente nu aan de zuidkant een toekomstbestendig en duurzaam (gasloos) bedrijventerrein van 100 hectare. Verder laat de provincie Flevoland een buitendijkse servicehaven aanleggen. Janko Lolkema, projectleider Port of Urk: “Dit moet het meest toonaangevende maritieme en visverwerkende cluster in Nederland worden, maar bovenal een centrum voor internationale maritieme dienstverlening. Bijvoorbeeld de (af)bouw van gespecialiseerde schepen, reparatie en onderhoud van superjachten, offshore activiteiten en maritieme survey-activiteiten. Urk gaat de derde maritieme hotspot van Nederland worden, na Rotterdam en Noord-Nederland. Het heeft een prachtige centrale ligging en met die nieuwe haven hebben we veel potentie. Zeker als de sluizen bij Kornwerderzand eind van dit decennium 11 meter zijn verbreed en de vaargeul is verdiept; van cruciaal belang, omdat veel grotere zeeschepen dan van en naar Urk kunnen varen. De nieuwe haven en de grotere sluizen zullen ook een boost geven aan de vraag naar grond op het binnendijkse bedrijventerrein.” Urk maakt zich hier hard voor samen met de regio Zwolle.

Synergie

Belangrijke speler is ook het cluster Urk Maritime, een samenwerkingsverband van bedrijven in de scheepsbouw, maritieme toelevering en dienstverlening. Doel is om de maritieme kundigheid van het Urker bedrijfsleven gecoördineerd te promoten, nationaal én internationaal.

Voorzitter Laurens de Boer legt de synergetische effecten uit: “Met een aantal bedrijven, gepokt en gemazeld in de visserijsector, zijn we ongeveer tien jaar geleden gestart met het vormen van het cluster. Inmiddels opereren veel leden breder en leveren ze ook spullen, materialen en diensten aan offshore, baggerbedrijven, zeevaart, binnenvaart en andere aan de nautische sectoren grenzende bedrijven. Omdat in ons cluster ongeveer alle maritieme disciplines verenigd zijn en iedereen elkaar kent, kun je snel schakelen. En daardoor klanten onestopshopping bieden, ook buiten het directe speelveld van je eigen bedrijf, bij een medelid. Dat gaat over en weer. Daarnaast zorgt het cluster voor nieuwe vormen van samenwerking. Zo is een aantal participanten een bijzondere scheepswerf begonnen, WERFT. Deze heeft geen eigen locatie, maar gebruikt faciliteiten van de deelnemers. Projectgericht kunnen wij een nieuw schip aanbieden, geheel gebouwd op Urk. Casco, machinekamer, elektra, betimmering, noem maar op.”

Middelkoop besluit: “Bij grote projecten wordt veel samengewerkt en onderling uitbesteed. Omdat we elkaar goed kennen, maar ook vanwege onze betrokken mentaliteit, weten we problemen op te lossen, een avondje langer door te gaan als het moet. Een Urker staat klaar als je hem nodig hebt!”