Om toekomstbestendig te blijven, zal het pensioenstelsel zich moeten aanpassen, stelt Arthur van der Wal, directeur Pensioenen bij Nationale-Nederlanden. Hij schetst voor de komende jaren een aantal ontwikkelingen op het gebied van pensioenen.
Nationale-Nederlanden wil mensen helpen om hun financiële toekomst veilig te stellen, vertelt Arthur van der Wal. “Ons pensioenstelsel is weliswaar een van de beste ter wereld, maar de Pensioendialoog en diverse onderzoeken maken duidelijk dat het op het gebied van innovatie en toekomstbestendigheid achterblijft. Er gebeurt op maatschappelijk gebied ook veel: vergrijzing, technologische ontwikkelingen; veranderd klantgedrag en een sterk geflexibiliseerde arbeidsmarkt. Daarom focussen wij de komende jaren op enkele belangrijke ontwikkelingen.”
Meer eigen keuze
De belangrijkste ontwikkeling is wel de individualisering. Van der Wal: “Met de zogeheten defined-contributionpensioenregeling – een vaste-premieregeling – waar steeds meer bedrijven de voorkeur aan geven, kan de werknemer al meer zelf over zijn pensioenpotje beslissen. Denk aan beleggingsbeleid, de hoogte van de inleg en de vorm van de uitkering. Nationale-Nederlanden verwacht dat pensioen in de toekomst een arbeidsvoorwaarde blijft, maar met steeds meer mogelijkheden voor eigen keuze, bijvoorbeeld voor een eigen uitvoerder of een eigen solidariteitskring. Zelf kiezen betekent niet per definitie zelf regelen. Er kan een bewuste keuze zijn voor een collectiviteit. Eén ding staat vast: het vraagt van mensen wel meer eigen verantwoordelijkheid. Dus niet alleen denken over pensioen, maar ook doen”, benadrukt Van der Wal.
“De overheid en de uitvoerders moeten mensen wegwijs maken in het woud van mogelijkheden. Zelf inspireren we mensen om na te denken over hun dromen, ambities en plannen met de vraag: hoe ziet jouw later eruit? We benaderen hen schriftelijk, online, via webinars, gesprekken of tijdens events in het Nationale-Nederlanden DE Café. Behalve dat we mensen inspireren, stimuleren we hen ook om nu actie te ondernemen voor later, bijvoorbeeld door aan de slag te gaan met onze app Mijn Pensioencoach of onze Pensioen Ophelder Service.”
‘Meer keuzevrijheid is goed voor werkgever en werknemer’
Financieel totaalplaatje
Een ontwikkeling die bijdraagt aan de betrokkenheid is volgens Van der Wal dat het pensioen steeds meer onderdeel wordt van de totale vermogensopbouw, inclusief de eigen woning, hypotheek, verzekeringen, lijfrentes en inkoop van zorg. Als mensen hun pensioen zien als onderdeel van een financieel totaalplaatje, zijn ze eerder geneigd om aandacht te besteden aan de financiële impact hiervan. “Zelf maken we onze deelnemers op verschillende ‘momenten van de waarheid’ – zoals trouwen, scheiden, baanwissel of gezinsuitbreiding – extra attent op wat dit betekent voor hun pensioen. Zowel nú, door bijvoorbeeld de kans op arbeidsongeschiktheid of overlijden, als voor de opbouw voor later. We signaleren hier ook een risico”, geeft Van der Wal aan. “Het kan voor sommige mensen verleidelijk zijn om geld nu uit te geven in plaats van te sparen voor later. Begeleiding van mensen bij het maken van een bewuste keuze is dus een randvoorwaarde.”
Nieuwe marktordening
Tot slot verwacht Nationale-Nederlanden dat de veranderingen in de maatschappij zullen leiden tot een andere marktordening. “Op korte termijn zal naar ons idee de keuzevrijheid voor werkgevers toenemen”, vertelt Van der Wal. “De verplichte deelname aan bedrijfstakpensioenfondsen staat onder druk. Er zijn nu al meer uitvoeringsvormen: het aantal premiepensioeninstellingen (PPI’s) groeit en de eerste algemene pensioenfondsen (APF’s) ontstaan. Meer concurrentie en keuzevrijheid zijn goed voor zowel werkgevers als werknemers. Meer keuzevrijheid drijft innovatie in het pensioenstelsel, zodat de werkgever beter aansluiting kan zoeken bij de belangen van de werknemer. Door concurrentie ontstaat een betere prijs-kwaliteitverhouding, en hoe meer pensioen iemand voor zijn inleg krijgt, hoe beter.”
Nationale-Nederlanden houdt de nieuwe ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en speelt proactief in op de nieuwe rollen en verantwoordelijkheden die uit deze veranderingen voortkomen, onder meer door een APF op te zetten, vertelt Van der Wal. “Op langere termijn verwachten we dat ook binnen pensioen de online- en offlinewereld versmelten en dat er nieuwe marktpartijen en samenwerkingsverbanden ontstaan, zoals platforms en community’s, die weer andere pensioenoplossingen zullen aanbieden. Wij juichen deze innovatie toe. Als randvoorwaarde voor een nieuwe marktordening zien wij een level playing field met gezonde concurrentie onder gelijke voorwaarden. Een transparante pensioenmarkt werkt uiteindelijk in het voordeel van de consument. Hierbij zien we een belangrijke faciliterende rol voor de overheid, en zelf nemen we uiteraard onze verantwoordelijkheid richting onze klanten.”