- Computable 100 - 2014
- Harry van Brandenburg
- Sebastiaan Westerweel
Digitaler energielandschap vraagt om nieuwe IT-skills
De energietransitie heeft grote gevolgen voor netbeheerder Liander. Steeds meer particulieren en bedrijven wekken zelf energie op. Daarbij is het onzeker wanneer de zon schijnt of de wind waait. Dit leidt tot meer netfluctuaties. “Het veranderende energielandschap stelt heel nieuwe eisen aan onze energienetten. Daarom werken we volop aan digitalisering”, zegt Maaike Carpay, Manager IT Business Domeinen bij Liander.
Digitalisering
Het lijkt zo eenvoudig. Op een knop drukken en we hebben licht of warmte in huis. Maar daarachter schuilt een buitengewoon complexe wereld. Liander, verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit, brengt 24 uur per dag energie naar maar liefst drie miljoen Nederlandse gezinnen en bedrijven. Kenmerkend is de toenemende digitalisering waarmee Liander te maken krijgt. “We faciliteren klanten bij hun energietransitie en daarnaast digitaliseren we ons energienetwerk. Enerzijds om storingen te voorkomen, anderzijds om storingen sneller op te lossen en investeringen in het net te beperken”, motiveert Maaike Carpay. “Bovendien gaan we onze monteurs meer en meer ondersteunen met nieuwe mobiele oplossingen en gebruiken we steeds meer IT in onze primaire businessprocessen.”
Bij het faciliteren van zowel de digitalisering als de grote energietransitie speelt de IT-afdeling van Liander een belangrijke rol. Onderdeel vormt het verlagen van CO2-emissie en het slimmer omgaan met energie. Carpay: “Wat betekent de energietransitie voor onze klanten en hoe speelt Liander daar met IT zo goed mogelijk op in. Tevens werken we bijvoorbeeld mee aan een innovatieve laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer in Nederland.” Ondernemers, consumenten en uiteraard ook de energiebedrijven kunnen vervolgens initiatieven voor een schoner milieu ontwikkelen. Zo draagt Liander bij aan duurzame ontwikkelingen in de samenleving.
Analyses
De IT-omgeving van Liander bestaat uit een aantal transactionele systemen, geografische informatiesystemen en realtimesystemen voor de besturing van energiestromen. Carpay: “Op dit moment werken we aan het steeds verder koppelen van deze systemen. Zo kunnen we de waarde van systeemdata volledig uitnutten in onze businessomgevingen. Vervolgens zijn we in staat om analyses te maken en de werking van ons net te voorspellen.”
Met een aantal implementaties en optimalisaties brengt Liander processen en data onder in zijn core-systemen (SAP en GIS). Robin Hagemans, Teammanager Innovaties en LiveLab digitale netten, houdt zich onder meer bezig met toekomstige inschattingen. “Nieuwe geavanceerde rekenmodellen moeten ons inzicht geven in de netbelasting, het voorkomen van storingen, het plannen van investeringen en netonderhoud, en bijvoorbeeld in het soort inspecties dat we uitvoeren.” De benodigde data verzamelt Liander enerzijds via de sensoren in het net; anderzijds gebruikt de netbeheerder bijvoorbeeld omgevingsdata over de klimaatverandering, het weer, de grondsoorten en de waterstanden voor het voorspellen van de netbelasting.
Forse IT-verandering
De complete digitaliseringsoperatie betekent een forse IT-verandering voor Liander. Maar liefst zestig nieuwe IT-professionals op wo- en hbo+-niveau zijn nodig. Carpay: “We vragen zwaardere competenties en skills. We hebben analyserende IT’ers nodig die complexe businessprocessen begrijpen en kunnen vertalen naar ERP-systemen als SAP en geografische informatiesystemen. Denk aan experts die interesse hebben in het implementeren van verschillende SAP-modules (PM, QM, NewGL, etc.) en analisten die werken aan BI-projecten, maar ook aan IT’ers met een achtergrond in de technische of procesautomatisering die werken aan het digitaliseren van onze netten. Om de energietransitie succesvol te maken zijn ook IT’ers nodig die daarbij creatieve oplossingen realiseren.”
Berrie Staring, IT Strategisch Consultant Energietransitie: “In de toekomst draait het erom dat we snel inzicht hebben in de gevolgen van keuzes. Onze mensen in het werkveld moeten de juiste beslissingen kunnen nemen om het net draaiende te houden en efficiënt met energieverbruik om te gaan. Daarom hebben we ook echt IT’ers nodig die goed zijn in het visualiseren van informatie. Een mooi voorbeeld is dat we bezig zijn met serious gaming, waarbij we de effecten onderzoeken van bijvoorbeeld zonnepanelen, elektrisch vervoer en warmtepompen op ons net. Dit doen we in gaming engine, samen met een universiteit en experts uit ons eigen bedrijf alsook met trainees, die zo ervaring opdoen.”
Zelfsturende professionals
IT’ers die proactief aan de slag gaan, zijn binnen Liander volledig op hun plaats. Zij mogen vooroplopen en experimenteren. Hagemans legt uit dat behalve de innovatieve aspecten van de functie ook het maatschappelijk nut groot is. “Dit is de echte techniek. Dit zijn de echte uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan het vertalen naar eenvoudige concepten als groene energie via homecontrol, de wens om opgewekte zonne- en windenergie naar een bepaald type afnemer te transporteren of een app die dagelijks inzicht geeft in de verdiensten van opgewekte zonne-energie. Maar ook concepten die gericht zijn op het zo goedkoop en zo duurzaam mogelijk inkopen van energie voor de gebruiker.”
De ontwikkelmogelijkheden binnen Liander zijn groot. Voor zowel visionairs als echte uitvoerders. Maaike Carpay: “We bieden diverse talentprogramma’s, voor zowel de managers van de toekomst als programmamanagers en pure specialisten. Ons masterprogramma ondersteunt werknemers met gerichte technische trainingen en competentieverbetering. Zelfontplooiing staat centraal en veel experimenteren is gebruikelijk. Bij Liander krijgen IT’ers alle ruimte om hun eigen toekomst vorm te geven binnen een sterk innoverende omgeving.”
