- Cobouw 50 - 2010
- Fidessa Docters van Leeuwen
- Fjodor Buis
Ingenieurswerk mensenwerk
Harry Webers bekijkt het rijtje boeken dat hij in zijn kast heeft staan. Benthem Crouwel, Jo Coenen, Herman Hertzberger, Francine Houben. Allen architecten. Wat zou ik hier graag boeken van beroemde ingenieurs hebben staan, peinst hij. Hij sluit de ogen om het voor zich te zien.
De kaften glanzend en gekleurd. Een glimlach valt op zijn gezicht. Ja, zo hadden de heren Witteveen en Bos het ooit bedacht. En dan denkt hij even terug aan hun droom en aan het geheim van Witteveen+Bos. Hoe was het ook alweer?
To see a world in a grain of sand,
And a heaven in a wildflower:
Hold infinity in the palm of your hand,
And eternity in an hour
Witteveen en Bos herlezen de woorden ter inspiratie. Zij dromen beiden van een ideale wereld met duurzame technische oplossingen voor complexe maatschappelijke vraagstukken. Betrouwbaar en betaalbaar, maar ook esthetisch verantwoord. Het begin van hun droom wordt kort na WO II werkelijkheid. Ze ontmoeten elkaar via een wederzijdse bekende en in een kort gesprekje na een lunch besluiten ze samen een ingenieursbureau op te zetten. Chemie? Toeval? Het voelt voor beide heren goed. Het maatschapscontract is een simpel A4’tje; gelijkheid en vertrouwen vormen de basis. Het is de stedenbouwkundige Witteveen (1891, Deventer) die zichzelf ter opdracht heeft gesteld om techniek en kunst samen te laten gaan bij het oplossen van vraagstukken, om zo vorm en inhoud aan de wederopbouw van Nederland te geven. Bos (1908, Petten) is civiel ingenieur en de ondernemer van het stel.
Enige tijd later, op een zonnige dinsdag, vinden Witteveen en Bos in hun nieuwe kantoor aan de IJssel een doosje met daarin het geheim van Witteveen+Bos. Ze proberen het doosje open te krijgen, maar het lukt ze niet. Ze besluiten gewoon weer aan het werk te gaan. In de dagen, weken, jaren die volgen hebben ze urenlange gesprekken over de relatie tussen kunst en techniek. Af en toe werpt een van beiden een blik op het doosje met het geheim, om vervolgens het gesprek weer te hervatten. Ja, want dat is wat ze willen: vanuit deskundigheid en schoonheid technische oplossingen bieden. Intussen komen ze erachter dat waar ze van dromen eigenlijk alleen te realiseren is als ze eerst het geheim van Witteveen+Bos ontdekken.
Ze peinzen en overleggen. Gelukkig bestaat er voor de ingenieur veel meer dan de cijfers, menen ze. Soms zelfs hebben ze de beelden uit hun rechterhersenhelft nodig om de getallen in hun linkerhelft te begrijpen. Het streven naar technisch perfectionisme zit veel ingenieurs in het bloed. Maar Witteveen en Bos besluiten het dit keer echt anders aan te pakken. Op deze dag besluiten ze samen het doosje eens om te draaien. ‘Kennis en creativiteit’, zegt een stem in hun hoofd plotseling, ‘vinden we terug in het samenspel tussen onze beide hersenhelften. De linkerhelft staat daarbij voor het kwantitatieve, het analytische, feiten en de logica. We noemen het kennis.’ De stem vervolgt: ‘Onze rechterhersenhelft staat voor intuïtie, geluk, gevoelens en creativiteit. De hersenhelften vullen elkaar aan; ze versterken elkaar. Kijk maar naar de brug die hen verbindt.’
Dan valt Witteveen iets in: “Die stem moet iets met onze energie te maken hebben …” Bos zegt: “Slimme mensen met passie en talent passen bij Witteveen+Bos. Hun creativiteit wordt hier continu geprikkeld. En ook ons out-of-the-boxdenken en de benadering ‘laten we het eens omdraaien’ leiden tot bijzondere antwoorden op de maatschappelijke vraagstukken.” Witteveen en Bos laten hun inzichten even bezinken. Hopelijk – denken ze op hetzelfde moment hardop – is het ooit zover dat ingenieurs opstaan, laten zien wie ze zijn, trots op wat ze maken en wat ze kunnen. Want het alfa-gen en bèta-gen vormen een unieke combinatie, die de mens tot grote prestaties kan brengen. Je hoeft alleen maar een stap te zetten in een wereld die je nog niet kent. En als je dat hebt gedaan, praat dan eens met ons, met Witteveen en Bos. Dan kunnen wij je vertellen dat de ingenieurs van nu het land van de toekomst creëren.
“En die bijzondere energie”, fluistert Witteveen, “beschrijven we verder niet. Die zit in het doosje met het geheim van Witteveen+Bos. Maar voor deze ene keer, omdat we dromen, lichten we een tipje van de sluier op: het zijn bijzondere Ineens voelt Harry een hand op zijn schouder. “Voor in je boekenkast.” Natuurlijk, weet hij, is het gedicht afkomstig uit Auguries of Innocence. De wereldberoemde dichter William Blake als inspiratiebron voor Witteveen+Bos. Omdat hij nog met zijn gedachten bij het doosje met het geheim is, pakt Harry het boek ongezien aan en denkt hardop: ingenieurswerk mensenwerk. Dan valt zijn mond open van verbazing. Boven het rijtje architecten boeken, op ooghoogte, vindt hij krachten verbonden door de vier elementen water, aarde, lucht en vuur. De synergie die daaruit voortkomt wordt verbonden in de passie van onze medewerkers. Waar dat allemaal wel niet toe leidt …”
Ineens voelt Harry een hand op zijn schouder. “Voor in je boekenkast.” Natuurlijk, weet hij, is het gedicht afkomstig uit ‘Auguries of Innocence’. De wereldberoemde dichter William Blake als inspiratiebron voor Witteveen+Bos. Omdat hij nog met zijn gedachten bij het doosje met het geheim is, pakt Harry het boek ongezien aan en denkt hardop: ingenieurswerk mensenwerk. Dan valt zijn mond open van verbazing. Boven het rijtje architecten boeken, op ooghoogte, vindt hij diverse boeken over ingenieurs. Van Simon Stevin, Jan Adriaanszoon Leeghwater, Gustave Eiffel, Cornelis Lely tot Witteveen en Bos.
